کاملترین آموزش دستشویی رفتن کودک + فیلم آموزشی

مزایای آموزش دستشویی رفتن کودک

آموزش دستشویی رفتن به کودک، نقطه عطف مهمی برای کودکان نوپا است زیرا یاد می‌گیرند اختیار بدن خود را به دست گیرند و از توالت برای تخلیه مثانه و روده خود استفاده کنند. همچنین با آموزش رفتن به دستشویی به کودک دلبندتان، دیگر نیازی به تعویض پوشک ندارید.

قبل از اقدام به تمرین دستشویی کردن کودک، مطمئن شوید که کودک عزیز شما واقعاً آمادگی لازم را دارد. این کار هم شما و هم فرزندتان را بسیار خوشحال خواهد کرد و به بیشتر شدن عزت‌نفس کودک کمک می‌کند.

انواع روش‌های آموزش دستشویی رفتن کودک

اکثر والدین ترجیح می‌دهند از روش‌های متفاوتی برای آموزش دستشویی رفتن کودک خود استفاده کنند. در اینجا به برخی از روش‌های رایج نگاهی می‌اندازیم:

آموزش دستشویی رفتن کودک محور

یکی از روش‌های رایج در سراسر دنیا آموزش دستشویی رفتن کودک محور است. در دهه 1960، T. Berry Brazelton پزشک متخصص اطفال، روشی با محوریت کودک معرفی کرد؛ زیرا که نگران بود والدین قبل از آمادگی فرزندانشان، کودک خود را مجبور به انجام کار می‌کنند و از تاکتیک‌های سفت‌وسخت، گاهی اوقات خشن استفاده می‌کنند. استدلال دکتر برازتون این بود که این عمل برای کودک خوب نبوده و راه دیگری را پیشنهاد کرد.

به گفته آکادمی پزشکی اطفال آمریکا، آموزش دستشویی رفتن کودک محور یک رویکرد مثبت و غیر تهدیدآمیز است و زمانی آغاز می‌شود که کودک شما علائم آمادگی را نشان می‌دهد (معمولاً بعد از 18 ماهگی).

این روش به این صورت است که کودک شروع به استفاده از توالت می‌کند و والدین با استفاده از تمجید و نه شرم یا زور درباره آن صحبت کنند و استفاده از آن را تشویق کنند. در طول فرآیند کودکان نوپا به پوشیدن پوشک ادامه می‌دهند تا کامل به موفقیت دست پیدا کنند.

آموزش دستشویی رفتن به نوزاد

برخی از والدین سعی بر آموزش کودک خود از بدو تولد را دارند. آموزش دستشویی رفتن به نوزاد معمولاً از 1 تا 4 ماهگی شروع می‌شود. در این روش با دیدن سرنخ‌های خاصی از کودک مانند صدای نوزاد یا زور زدن و قرمز شدن صورت نوزاد، پوشک را باز کرده و او را باعجله به دستشویی می‌برند.

بسیاری از والدین از پوشک‌های پارچه‌ای در شب استفاده می‌کنند و معمولاً از پوشک‌های یک‌بارمصرف اجتناب می‌شود تا کودک آن‌ها احساس کند که خیس است. به‌مرورزمان در ذهن ناخودآگاه کودک این روش نقش می‌بندد و موجب می‌شود که خیلی زودتر از بقیه کودکان دستشویی رفتن را یاد بگیرند.

البته باید گفت این روش بهترین گزینه نیست و ممکن است برای همه نوزادان کاربرد نداشته باشد ولی برخی از والدین دوست دارند این روش را نیز امتحان کنند.

آموزش دستشویی رفتن کودک به رهبری والدین

همان‌طور که از نام آن پیداست، در این روش والدین رهبری را بر عهده می‌گیرند و زمانی که کودک دلبندشان نشانه‌هایی از آمادگی پذیرش آموزش دستشویی رفتن را نشان داد، طبق یک برنامه در طول روز کودک را به دستشویی می‌برند. به‌طور مثال قبل و بعد از هر وعده غذایی، بین فعالیت‌ها، قبل از زمان چرت زدن و زمان خواب و پس از بیدار شدن.

درحالی‌که آموزش دستشویی رفتن کودک به رهبری والدین روش خوبی برای کودکان نوپا است، ولی برخی از متخصصین می‌گویند که این روش موجب می‌شود کودک نتواند علائم بدن خود را تشخیص دهد.

آموزش سه روزه دستشویی رفتن کودک

روش آموزش سه روزه دستشویی رفتن کودک که در میان والدین به دلیل نتایج سریعش محبوب است، به این صورت است که شما به مدت سه روز در خانه می‌مانید و به فرزندتان اجازه می‌دهید بدون پوشک باشد در حالی است که شما با هوشیاری او را به دستشویی می‌برید.

این روش می‌تواند استرس‌زا باشد و گاهی نیز منجر به کثیف شدن فرش و لباس کودک شود، اما بسیاری از کودکان به‌سرعت یاد می‌گیرند که علائمی را که باید به دستشویی بروند تشخیص دهند و می‌توانند با موفقیت خود را به‌موقع به توالت برسانند.

زمان مناسب آموزش دستشویی رفتن کودک

بسیاری از والدین ترجیح می‌دهند کودک را در سن خاصی مانند 18 ماهگی تا 2 سالگی آموزش دهند، اما اگر کودک آماده نباشد، این استراتژی می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد. پس چه زمانی آموزش دستشویی رفتن کودک را شروع کنیم؟ مانند بسیاری از آموزش‌های که برای بچه‌ها وجود دارد، این آموزش نیز بستگی به فرزند شما دارد.

شاید شما از اطرافیان خود شنیده باشید که یک نوزاد دوماهه برای دستشویی رفتن آموزش دیده و یا کودکانی را دیده‌اید که تا سن دوسالگی هنوز موفق به دستشویی رفتن نشده باشند. جالبت است بدانید برخی از کودکان نوپا ممکن است تا سن سه‌سالگی هنوز برای آموزش دستشویی رفتن آماده نباشند و باید بدانید که این موضوع اصلاً اشکالی ندارد.

اگر می‌بینید کودک دلبندتان هنوز علاقه‌ای ندارند، مجبورش نکنید چون این احتمال وجود دارد که علاقه آن‌ها زودتر جلب شود.

نشانه‌هایی که کودک شما آماده آموزش است

یک راه برای تشخیص آمادگی فرزندتان این است که ازنظر جسمی تا حد امکان رشد کرده باشد. برای مثال، اگر کودک نوپای شما بتواند راه برود و بدود، ارتباط برقرار کند، دستورالعمل‌ها را دنبال کند (مثلاً دستشویی را پیدا کند، چراغ را روشن کند، شلوار و لباس‌زیر را پایین بیاورد و دست‌هایش را بشوید)، درنتیجه زودتر موفق خواهید شد.

کودک شما همچنین باید ازنظر ذهنی آماده باشد، به همین دلیل نباید در زمان‌هایی که به‌صورت بالقوه برای کودک استرس‌زا هستند (مثل انتقال از گهواره به تخت، بچه‌دار شدن مجدد، طلاق، یا نقل‌مکان به اتاق‌خواب خانه جدید) از انجام تمرین‌های دستشویی رفتن استفاده کنید.

سایر علائمی که نشان می‌دهد کودک شما برای آموزش دستشویی رفتن آماده است عبارت‌اند از:

بر اساس یک مقاله از آکادمی اطفال آمریکا با عنوان آمادگی روانی و مهارت های حرکتی مورد نیاز برای آموزش دستشویی فرزند شما باید این علائم را از خود نشان دهد:

• وقتی به دستشویی می‌روید به کاری که انجام می‌دهید علاقه نشان می‌دهد.
• به تمیز یا خشک نگه‌داشتن علاقه دارد.
• تشخیص می‌دهد که چه زمانی دستشویی دارد (کودکان معمولاً پشت مبلمان یا پرده‌ها پنهان می‌شوند یا برای ادرار کردن یا مدفوع کردن به اتاق دیگری می‌روند).
• ابراز تمایل به استفاده از توالت فرنگی.
• استقلال را نشان می‌دهد و جملاتی مانند من خودم می‌تونم انجامش بدم را بیان می‌کند.
• تمایل به پوشیدن لباس‌زیر مثل بچه‌های بزرگ دارد.
• این توانایی را دارد که ادرار خود را نگه دارد و پوشک خیس کمتری دارد (به این معنی است که عضلات مثانه به‌اندازه کافی رشد کرده‌اند).

تفاوت بین آموزش دستشویی رفتن کودک پسران و دختران

شاید شنیدن این نکته برایتان جالب باشد که آموزش دادن به دختران ساده‌تر از پسران است و اغلب دختران زودتر یاد می‌گیرند که خود به دستشویی بروند. بااین‌حال، بازهم باید بگوییم که کودکان ما هم متفاوت هستند. شاید پسر شما بتواند در 18 ماهگی برای آموزش آماده شود درحالی‌که دختر شما در سن 3 سالگی علاقه خود را نشان دهد.

درحالی‌که شباهت‌های زیادی بین آموزش دستشویی رفتن برای دختران و پسران وجود دارد اما تفاوت‌هایی نیز وجود دارد که والدین باید مراقب آن‌ها باشند.

دختران

• از 18 ماهگی به آموزش دستشویی علاقه نشان می‌دهند.
• معمولاً در حین آموزش دستشویی رفتن صبورترند.
• پس از یادگیری مراحل اولیه، کمتر اتفاق می‌افتد که خود را کثیف کنند.

پسران

• معمولاً تا سن 2 سالگی آماده نیستند.
• اغلب مشتاق بیرون رفتن از توالت و پایان دادن به درس هستند.
• تمایل دارند تشویق شوند و جایزه دریافت کنند.
• بعدازاینکه آموزش دستشویی رفتن کودک را تمام کردید، امکان کثیف کردن خود را به‌دفعات دارند.

لوازم موردنیاز آموزش دستشویی رفتن کودک

اگر کودک شما آماده است تا تمرین کند، قبل از شروع، کمی وقت بگذارید و وسایل آموزشی مناسب که نیاز است را تهیه کنید، ازجمله:

1. توالت فرنگی مخصوص کودک یا تبدیل توالت فرنگی. (و یا هردو)
2. شورت آموزشی و لباس‌زیر مخصوص کودکان خردسال.
3. شلوار و سایر لباس‌هایی که به‌راحتی بتوان آن را پوشید و درآورد.
4. نمودارها یا جوایز آموزشی کوچک (آب‌نبات، برچسب، کتاب، اسباب‌بازی) برای کمک به حفظ انگیزه کودک در طول فرآیند.

با کمک گرفتن از کودک دلبندتان برای انتخاب یک توالت فرنگی، به کودک خود احساس یک بچه بزرگ را بدهید و به او اجازه دهید تعدادی لباس‌زیر با شخصیت‌ها یا رنگ‌های دوست‌داشتنی خود انتخاب کند.

اجازه دادن به فرزندتان و درگیر کردن او در فرآیند انتخاب وسایل، می‌تواند هیجان او در استفاده از آن‌ها را افزایش دهد.

نکاتی برای آموزش دستشویی رفتن کودک

در اینجا چند نکته دیگر برای آماده کردن فرزندتان برای رفتن به دستشویی وجود دارد:

• به کودک خود کلیدواژه برای دستشویی رفتن را بیاموزید.

از کلماتی برای بیان عمل رفتن به دستشویی استفاده کنید، مانند «پی‌پی»، «پوپو» و «دیش».

• فرزندتان را تشویق کنید تا صحبت کند.

از کودک خود بپرسید: «داری تو پوشکت پی‌پی می‌کنی؟» و از آن‌ها بخواهید که وقتی پوشک آن‌ها خیس یا کثیف است به شما بگویند.

• از فرزندتان بخواهید از شما تقلید کنند.

یک توالت فرنگی مخصوص کودک بخرید و از کودکتان بخواهید تا زمانی که شما از توالت استفاده می‌کنید روی آن در کنارتان بنشیند.

• مراقب علائم وقت دستشویی کودک باشید

روی هم زدن پاها، غرغر کردن و سرخ شدن صورت، همگی نشانه‌هایی هستند که نشان می‌دهند کودک شما باید به دستشویی برود، بنابراین اگر متوجه آن‌ها شدید، از کودک خود بخواهید روی توالت فرنگی خود بنشیند.

• ثابت‌قدم باشید.

اگر کودک در طول هفته توسط یک پرستار بچه و یا در مهدکودک آموزش می‌بیند، این روش را در شب یا آخر هفته‌ها قطع نکنید. اختلال در برنامه به‌احتمال‌زیاد کودک نوپای شما را گیج می‌کند و مدت‌زمان لازم برای آموزش او را طولانی می‌کند.

• یک برنامه تنظیم کنید.

هنگامی‌که کودک شما آموزش دستشویی رفتن را شروع کرد، او را تشویق کنید تا در ساعات مشخصی در طول روز، ازجمله زمانی که از خواب بیدار می‌شود، بعد از غذا خوردن، یا قبل از چرت زدن و خوابیدن، به توالت برود.

• از تعیین ضرب‌الاجل خودداری کنید.

هیچ‌وقت کودک را مجبور به انجام کاری نکنید و فقط سعی کنید با صحبت کردن و انجام بازی او را تشویق به این کار کنید

• صبور باشید

هنگام وقوع حوادثی مثل کثیف شدن لباس و یا فرش ناراحت نشوید و کودک خود را سرزنش نکنید، زیرا انجام این کار باعث عقب‌نشینی او می‌شود.

چالش‌ها

آموزش دستشویی رفتن کودک یک فرآیند مهم است، بنابراین باید بپذیرید که در این راه چالش‌ها و سختی‌هایی وجود خواهد داشت. ازجمله مشکلاتی که ممکن است شما با کودک خود داشته باشید:

1. ترس کودک از افتادن در توالت، یا ترس از صدای فلاش تانک و حتی ترس از مدفوع خود.
2. کثیف کردن خود در هنگام بیماری یا در زمان استرس.
3. اضطراب از گفتن به بزرگ‌سالان دیگر که باید به دستشویی بروند.
4. امتناع از رفتن به دستشویی در توالت عمومی.
5. فقط می‌خواهند از توالت برای ادرار کردن استفاده کنند و نه مدفوع کردن (که می‌تواند به دلیل یبوست باشد یا منجر به آن شود)
6. ناتوانی در نگه‌داشتن خود در طول شب (بعضی از کارشناسان توصیه می‌کنند که شش ماه پس از آموزش به کودکتان از نایلون برای تشک استفاده کنید)

و خبر خوب این‌که همه این‌ها فقط مشکلات جزئی و زودگذر هستند. پس سعی کنید آرام بمانید و درنهایت منجر به پیمودن مسیر موفقیت در آموزش‌های کوچک کودک خواهد شد.

سخن پایانی

هیچ روش صد در صد درستی برای آموزش دستشویی به کودک وجود ندارد و آنچه برای یک کودک مفید است ممکن است برای کودک دیگر مفید نباشد.

با استفاده از این نکات روشی را بیابید که متناسب با نیازهای خانواده شما باشد و با کوچولوی شما همخوانی داشته باشد و تمام تلاش خود را بکنید تا صبور باشید. فرزند شما آموزش‌های کوچک را زود دریافت خواهد کرد، به‌خصوص اگر در حین تلاش برای رسیدن به این نقطه، تحسین و تشویقش کنید.